Oturum izni ve vatandaşlık

İsviçre'de kalındığı süre içerisinde çalışmak ve burada üç aydan uzun süre kalmak belli izinlere tabidir. İzinler, Kanton'un Göçmenlik ve Vatandaşlık Dairesi (Amt für Migration und Bürgerrecht) tarafından verilir. Kısa süreli oturum izinleri (1 yıla kadar), süreli oturum izinleri (süreli), süresiz oturum izinleri (süresiz) ve sınır ötesinde çalışanlar için geçiş izni arasında ayrım yapılır.

• Kısa süreli oturum izinleri (L): Bu oturum izni, sınırlı bir sürede (en fazla 1 yıl) belli bir amaç için İsviçre'de yaşayanlar içindir. 3 ay ile 1 yıl arası bir iş ilişkisini kanıtlayan (iş sözleşmesi) çoğu AB ve EFTA ülke vatandaşları bu oturum izni hakkına sahiptir.
• Süreli oturum izni (B): Bu oturum izni İsviçre'de uzun süreli kalanlar içindir. Çoğu AB ve EFTA ülke vatandaşları eğer 1 yıldan daha fazla İsviçre'de çalıştıklarını (iş sözleşmesi ile) kanıtlarsa bu oturum iznini alma hakkı kazanırlar. Bu oturum izni AB ve EFTA ülke vatandaşları için 5 yıllığına verilir. Diğer ülke vatandaşları için iznin geçerlilik süresi 1 yıldır. Daha sonra süreyi uzatmak için başvuru yapılmalıdır. Başvuru yapan kişiler için oturum izninin uzatılması Almanca kursuna gitmek gibi belli şartlara bağlanabilir. Oturum izni kanuni olarak uzatılmayabilir. Uzatmaya engel olabilecek nedenlere suç işlemek ya da sosyal yardım almaya bağımlı olmak gösterilebilir. Kesintisiz olarak altı aydan fazla yurt dışında kalınırsa oturma izni silinir. Mülteci olarak tanınan kişiler de B oturum izni alır.
• Süresiz oturum izni (C): Bu oturum izni İsviçre'de 5 ya da 10 yıl ikamet ettikten sonra alınır. Burada da AB/EFTA ülkelerinden ve diğer üçüncü ülkelerden gelen kişiler için farklı koşullar geçerlidir. Yurtdışına taşınılması durumunda daimi oturma izni belirli koşullar altında en fazla dört yıl saklı tutulabilir. Bunun için Göçmenlik ve Vatandaşlık Dairesi (Amt für Migration und Bürgerrecht) bir dilekçe sunulması gerekmektedir.
• Geçici oturum izni (F): Bu oturum iznini mülteci olarak tanınmayan, ülkeye geçici olarak kabul edilen sığınmacılar alır. Bu oturma izninin her yıl yenilenmesi gerekir.

İsviçre'de yaşayan yabancılar bir yabancılar kimliği (Ausländerausweis) alırlar. Bu kimliğin türü çeşitli kriterlere bağlıdır. Kredi kartı formatında kimlik kartları ve kağıt kimlikler (biyometrik olmayan yabancılar kimliği, Nicht biometrischer Ausländerausweis) vardır. Bazı kişilere biyometrik yabancılar kimliği verilir. Bu kimliğin bir veri çipi vardır, parmak izleri ve bir resim buraya kaydedilir. Bu kişiler biyometrik bilgilerinin kaydını Göçmenlik ve Vatandaşlık Dairesi'nde yaptırmak zorundadır. Yanısıra, Almanca bilmeyen tüm yeni taşınanlar yerleşimleri hakkında önemli bilgiler alacakları bir ilk bilgilendirme toplantısına davet edilirler. Eğer kimlik çalınır ya da kaybedilirse derhal polise bildirilmelidir.

Oturum statüsüne ve gelinen ülkeye göre oturum izinlerinin farklı aralıklarla uzatılması gerekir. Eğer bir uzatma işlemi gerekliyse bir form alınır (Verfallsanzeige). Bu form doldurulmalı, işveren tarafından onaylanmalı ve daha sonra pasaportunuzun veya kimlik kartınızın (AB/EFTA için) bir kopyası ile birlikte Göçmenlik ve Vatandaşlık Dairesi'ne (Amt für Migration und Bürgerrecht) gönderilmelidir. Sorular olduğunda ikamet edilen belediye ya da Göçmenlik ve Vatandaşlık Dairesi bilgi verir.

İsviçre'de on yıldır yaşayan herkes federal vatandaşlığa geçiş izni için dilekçe sunabilir. 8-18 yaş arasında İsviçre'de geçirilen yıllar iki kat sayılır. Vatandaşlığa kabul için önemli ön koşullar, ikamet süresinin doldurulması, Almanca diline hakimiyet, entegrasyon ve temiz bir mali durum ve temiz bir sabıka kaydıdır.

Bazı yasal koşullar altında, kolaylaştırılmış vatandaşlığa geçiş, öncelikle İsviçre vatandaşlarının yabancı eşlerine ve İsviçreli bir ebeveynin soyundan gelenlere açıktır. Kolaylaştırılmış vatandaşlık durumunda, federal hükümet vatandaşlığa kabul konusunda tek başına karar verir.